Lodewijk XVII

Over de man die in het Kalverbos op de voormalige Haagpoortbegraafplaats in een 'eeuwigdurend' graf ligt, is veel te doen geweest. Was hij Lodewijk XVII, zoon van Lodewijk XVI en Marie-Antoinnette van Oostenrijk? Volgens de officiële lezing is de kroonprins, die in 1792 op zevenjarige leeftijd met zijn ouders en zijn zusje Marie-Thérèse in de Temple gevangen werd gezet, op 8 juni 1795 aan tuberculose overleden en begraven in een massagraf op het nabijgelegen kerkhof Sainte-Marguerite.

Na de terechtstelling van Lodewijk XVI en Marie-Antoinette kwam er een geruchtenstroom op gang over een mogelijke ontvoering van de rechtmatige troonopvolger uit de Temple. Naarmate het verhaal jaren later meer grond kreeg dienden zich tientallen  troonpretendenten aan. Een van hen was Karl Wilhelm Naundorff, een horlogemaker die in Duitsland woonde, werkte en er een gezin had.

Veel mensen geloofden dat Naundorff inderdaad de verdwenen dauphin was. De gelijkenis van Naundorff met de Franse Koninklijke familie de Bourbon was onmiskenbaar, en er was een overeenkomst van aantal fysieke kenmerken: de vorm van zijn snijtanden, enkele moedervlekken en een klein litteken aan de bovenlip. Dat zou veroorzaakt zijn door de beet van een konijn dat de kroonprins dicht tegen zich aan had gehouden. Steeds meer mensen raakten ervan overtuigd dat Naundorff rechten had op de Franse troon. Maar er waren ook tegenstanders. Feit is dat er enkele aanslagen op hem gepleegd werden waarbij ondermeer zijn atelier in brand werd gestoken.

Naundorff vluchtte in 1845 naar Nederland en vestigde zich aan de Voorstraat in Delft. Tot zijn grote opluchting werd hij in Nederland erkend als Lodewijk XVII. Vrij kort nadat hij in Delft kwam wonen overleed hij. Verschillende artsen stelden vast dat de doodsoorzaak voedselvergiftiging was. Het vermoeden dat hij met arsenicum vergiftigd werd is nooit bevestigd. Er werd namelijk geen autopsie verricht, omdat de weduwe dat niet toestond.

De vraag naar de identiteit van deze man bleef spelen. In de loop der jaren is zijn graf verschillende keren heropend om onderzoek te kunnen doen. De resultaten daarvan riepen steeds nieuwe vragen op. Ook het laatste DNA onderzoek, dat uitwees dat er zeer waarschijnlijk geen sprake is van verwantschap met het Franse Koningshuis. Maar hoe dan ook, ieder jaar ligt er op 27 maart en op 10 augustus, de geboorte- en overlijdensdatum van Lodewijk XVII - een bos witte lelies op het graf. 

Leestip: de Kolibrie op het gouden nest door Jo van Ammers-Küller, Geïllustreerde Pers, 1961